ଓଡ଼ିଶା 365 (ବ୍ୟୁରୋ): ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ସଞ୍ଜୟ ସିଂଙ୍କୁ ଇଡି ଗିରଫ କରିବା ପରେ ଏହାକୁ ନେଇ ବର୍ତ୍ତମାନ ଜୋରରେ ଚର୍ଚ୍ଚା । କେବଳ ସଞ୍ଜୟ ସିଂ ନୁହଁନ୍ତି, ଏହାପୂର୍ବରୁ ଅନେକ ନେତାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଇଡି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ତେବେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ବଡ଼ ପ୍ରଶ୍ନ, ଇଡି କ’ଣ? ଏହା ସିବିଆଇ ଠାରୁ କେତେ ଭିନ୍ନ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ।
ଇଡି କ’ଣ ଏବଂ ଏହାର କାର୍ୟ୍ୟ କ’ଣ?
ସାଧାରଣ ଭାଷାରେ, ଏନଫୋର୍ସମେଣ୍ଟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ କିମ୍ବା ଇଡି ହେଉଛି ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ସଂସ୍ଥା, ଯାହା ମନି ଲଣ୍ଡରିଂ ଏବଂ ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ନିୟମ ଉଲ୍ଲଂଘନ ସହ ଜଡିତ ଅପରାଧର ଯାଞ୍ଚ କରିଥାଏ। ମନି ଲଣ୍ଡରିଂ ଆକ୍ଟ, ୨୦୦୨ (ପିଏମଏଲଏ), ବୈଦେଶିକ ବିନିମୟ ପରିଚାଳନା ଅଧିନିୟମ, ୧୯୯୯ (ଏଫଇଏମଏ), ପଳାତକ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅପରାଧୀ ଅଧିନିୟମ, ୨୦୧୮ (ଏଫଇଓଏ), ବୈଦେଶିକ ବିନିମୟ ନିୟମାବଳୀ, ୧୯୭୩ (ଏଫଇଆରଏ) ପରି ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ୟ୍ୟ କରେ । ଇଡିର ଗଠନ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ସେଠାରେ ଜଣେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କ ସହିତ ମିଳିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ଏଓଡି) ଅଛନ୍ତି । ଏହା ପରେ, ତାଙ୍କ ତଳେ ୯ ଜଣ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଜୋନ୍ ଏବଂ ମୁଖ୍ୟାଳୟ, ଗୁପ୍ତଚର ଇତ୍ୟାଦି ଆଧାରରେ ବିଭକ୍ତ । ଏହା ପରେ, ସେମାନଙ୍କ ତଳେ ଅନେକ ଯୁଗ୍ମ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ, ଡେପୁଟି ଡାଇରେକ୍ଟର ଇତ୍ୟାଦି ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ତା’ପରେ ବିଭିନ୍ନ ଅଧିକାରୀ ଅଛନ୍ତି ।
ଚଢାଉ କିପରି କରାଯାଏ?
ଅର୍ଥ ହେରଫେର ଭଳି ମାମଲା ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାର ଇଡିର ବିଶେଷ ଅଧିକାର ଅଛି। ଯେକଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଇଡି ମାମଲା ପଞ୍ଜିକରଣ କରି ଏହାର ତଦନ୍ତ ଆରମ୍ଭ କରେ। ଉପରୋକ୍ତ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଇଡି ମାମଲା ପଞ୍ଜିକରଣ କରେ ଏବଂ ଏହାର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରେ। କେବଳ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅଧିକାରୀ ଅଭିଯୁକ୍ତ କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ପଚରାଉଚରା କରନ୍ତି। ଗତ ବର୍ଷ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ମଧ୍ୟ ଇଡିର ଶକ୍ତି ସମ୍ପର୍କରେ କହିଥିଲେ ଯେ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କୁ ଅଭିଯୋଗର ଏକ ନକଲ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ନୁହେଁ ଏବଂ କେଉଁ ଅଭିଯୋଗରେ ଗିରଫ ହେଉଛି ତାହା କହିବା ଯଥେଷ୍ଟ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଜୋନ୍ ଇତ୍ୟାଦି ଆଧାରରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଅନ୍ତି ଏବଂ ସେହି ଅନୁସନ୍ଧାନ ପରେ । ପ୍ରଥମେ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଡକାଯାଇଥାଏ ଏବଂ ପରେ ପଚରାଉଚରା ଏବଂ ଡକାଇବାରେ ସହଯୋଗ ନହେବା ପାଇଁ ପରବର୍ତ୍ତୀ କାର୍ୟ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।
ଅଧିକାରୀମାନେ କେତେ ଦରମା ପାଆନ୍ତି?
ଇଡିରେ ଅନେକ ଭିନ୍ନ ପୋଷ୍ଟରେ ନିଯୁକ୍ତି ଅଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଧିକାରୀ ତାଙ୍କ ବରିଷ୍ଠତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ତାଙ୍କ ଜୋନ୍ ଏବଂ ପୋଷ୍ଟ ଉପରେ ଆଧାର କରି ଦରମା ପାଇଥା’ନ୍ତି । ଏନଫୋର୍ସମେଣ୍ଟର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ପାଇଁ ବେତନ ୩୭୪୦୦ ରୁ ୬୭୦୦୦ ଟଙ୍କା ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ, ଆସିଷ୍ଟାଣ୍ଟ ଏନଫୋର୍ସମେଣ୍ଟ ଅଫିସରଙ୍କୁ ଲେଭଲ୍ -୭ ଅଧୀନରେ ୪୪୯୦୦ ରୁ ୧୪୨୪୦୦ ଟଙ୍କା ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ଦରମା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ ।
