ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୪
- କେନ୍ଦ୍ରର ଯୁକ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ, ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର ପରିଚାଳନା ଇସଲାମର ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ନୁହେଁ। ଏହି ସଂଶୋଧନ ଧାର୍ମିକ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ କରୁନାହିଁ ବରଂ ପ୍ରଶାସନିକ ସଂସ୍କାର ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଛି
- ବିଲର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ: ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୪ ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର ପରିଚାଳନା, ସୁରକ୍ଷା ଓ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।
- ଉପସ୍ଥାପନା: ଏହି ବିଲ୍ ୮ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ରେ ଭାରତୀୟ ସଂସଦରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା।
- ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ: ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିରେ ଦୁର୍ନୀତି, ଅପପରିଚାଳନା ଓ ଅବୈଧ ଦଖଲ ଭଳି ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ।
- ଡିଜିଟାଲ୍ ରେକର୍ଡ: ସମସ୍ତ ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର ରେକର୍ଡ ଡିଜିଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ।
- ପାରଦର୍ଶିତା: ଓ୍ବାକଫ୍ ବୋର୍ଡର ଆର୍ଥିକ ଓ ପ୍ରଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପାରଦର୍ଶିତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା।
- ଅଣ-ମୁସଲିମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତି: ବୋର୍ଡରେ ଅଣ-ମୁସଲିମଙ୍କୁ ସଦସ୍ୟ ଭାବେ ସାମିଲ କରିବା ପ୍ରସ୍ତାବ, ଯାହା ବିବାଦୀୟ।
- ମହିଳା ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ: ଓ୍ବାକଫ୍ ବୋର୍ଡରେ ମହିଳାଙ୍କ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତି ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରାଯାଇଛି।
- ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ଭୂମିକା: ସମ୍ପତ୍ତି ଓ୍ବାକଫ୍ କିମ୍ବା ସରକାରୀ କି ତାହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ କରାଯାଇଛି।
- କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଡାଟାବେସ୍: ସମସ୍ତ ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଡାଟାବେସ୍ ତିଆରି ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ।
- ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଶୁଣାଣି: ୨୨ ଓ ୨୩ ମଇ ୨୦୨୫ରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ବି.ଆର. ଗବାଇଙ୍କ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏହି ମାମଲାର ଶୁଣାଣି କରିଛନ୍ତି।
- କେନ୍ଦ୍ରର ଯୁକ୍ତି: ସଲିସିଟର ଜେନେରାଲ ତୁଷାର ମେହେଟା କହିଛନ୍ତି ଯେ, ବିଲ୍ ଐତିହାସିକ ସମସ୍ୟା ଯଥା ଦୁର୍ନୀତି ଓ ଅବୈଧ ଦଖଲର ସମାଧାନ କରେ।
- ଧାର୍ମିକ ସ୍ୱାଧୀନତା: କେନ୍ଦ୍ରର ଦାବି ଅନୁଯାୟୀ, ବିଲ୍ ଧାର୍ମିକ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ କରିବ ନାହିଁ, ବରଂ ପ୍ରଶାସନିକ ସଂସ୍କାର ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଛି।
- ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ଯୁକ୍ତି: ମୁସଲିମ ସଂଗଠନ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ବିଲକୁ ସମ୍ବିଧାନର ଅନୁଚ୍ଛେଦ ୨୫ ଓ ୨୬ର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ ବୋଲି ଦାବି କରିଛନ୍ତି।
- ସ୍ୱାୟତ୍ତତା ହ୍ରାସ: ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ଅଧିକ କ୍ଷମତା ଓ୍ବାକଫ୍ ବୋର୍ଡର ସ୍ୱାୟତ୍ତତାକୁ ହ୍ରାସ କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ।
- ବିରୋଧୀ ଦଳର ଆପତ୍ତି: ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟି ଓ ଟିଏମସି ବିଲ୍ ରେ କେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ଓ ଧାର୍ମିକ ଅଧିକାର ଉପରେ ଆଘାତ ଆଶଙ୍କା କରୁଛନ୍ତି।
- ସେକ୍ସନ ୪୦ ସଂଶୋଧନ: ସେକ୍ସନ ୪୦ରେ ସଂଶୋଧନ ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ଓ୍ବାକଫ୍ ଘୋଷଣା ସମ୍ପର୍କିତ ନିୟମ କଠୋର କରାଯାଇଛି।
- ଓ୍ବାକଫ୍ ଟ୍ରିବୁନାଲ: ୧୪,୩୨୬ଟି ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ମାମଲାର ଫୈସଲା ପାଇଁ ଓ୍ବାକଫ୍ ଟ୍ରିବୁନାଲ ଗଠନ କରାଯିବ।
- ସମ୍ପତ୍ତି ପୁନରୁଦ୍ଧାର: ସରକାରୀ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ଓ୍ବାକଫ୍ ଭାବେ ଘୋଷିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ସରକାର ତାହାକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ କ୍ଷମତାପ୍ରାପ୍ତ।
- ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଭୂମିକା: କୋର୍ଟ ଧାର୍ମିକ ଅଧିକାର ଓ ସାର୍ବଜନୀନ ସ୍ୱାର୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି।
- ଅନ୍ତରୀଣ ରୋକ୍: ଆବେଦନକାରୀମାନେ ବିଲ୍ ଉପରେ ଅନ୍ତରୀଣ ରୋକ୍ ଲଗାଇବାକୁ ଦାବି କରିଛନ୍ତି, ଯାହାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ସଂରକ୍ଷିତ ଅଛି।
ଏହି ବିଲ୍ ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ପରିଚାଳନାକୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ ଓ ପାରଦର୍ଶୀ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଥିବା ବେଳେ, ଏହାର ଧାର୍ମିକ ଓ ସାମ୍ବିଧାନିକ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଶୁଣାଣି ଜାରି ରହିଛି।
ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ଆଇନ ୨୦୨୪ କୁ ନେଇ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଶୁଣାଣି ଚାଲିଛି । ଏହାର ରାୟ ସଂରକ୍ଷଣ ରହିଛି, ଆଉ କିଛି ଦିନ ଭିତରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇପାରେ । ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିଗୁଡ଼ିକର ପରିଚାଳନା ଓ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଯେଉଁ ସଂଶୋଧନ ଆଇନ ଆସିଛି ତାକୁ କିଛି ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସଂସ୍ଥା ବିରୋଧ କରୁଛନ୍ତି । ଏହି ବିଲକୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ପକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ତୀବ୍ର ବିତର୍କ ଦେଖାଦେଇଛି, ଏବଂ ଏହାର ବୈଧତାକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଆବେଦନ ଦାଖଲ ହୋଇଛି। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଏହି ବିଲର ବୈଧତା ଉପରେ ଶୁଣାଣି ଚାଲିଛି, ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ନିଜର ଯୁକ୍ତି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି।
କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଯୁକ୍ତି
ସଲିସିଟର ଜେନେରାଲ ତୁଷାର ମେହେଟା ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ କେନ୍ଦ୍ରର ପକ୍ଷ ରଖି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ଏକ ବିଚାରବିମୁଖ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନୁହେଁ। ୨୦୨୩ ମସିହାରେ ଓ୍ବାକଫ୍ ବୋର୍ଡଗୁଡ଼ିକରେ ଦେଖାଦେଇଥିବା ତ୍ରୁଟିଗୁଡ଼ିକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଏହି ସଂଶୋଧନ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି। ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ସମ୍ପର୍କିତ ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ଚାଲିଆସୁଥିବା ଅପପରିଚାଳନା, ଦୁର୍ନୀତି, ଓ ଅବୈଧ ଦଖଲ ଭଳି ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଏହି ବିଲ୍ ଆନାଯାଇଛି।
ଆଇନଗତ କ୍ଷମତା: ୱାକଫ୍-ବ୍ୟବହାରକାରୀ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ସରକାରୀ ଜମି ଉପରେ କାହାର ଅଧିକାର ନାହିଁ। ଯଦି କୌଣସି ସମ୍ପତ୍ତି ସରକାରୀ ଅଟେ ଏବଂ ୱାକଫ୍ ଭାବେ ଘୋଷିତ ହୋଇଛି, ତେବେ ସରକାର ତାହାକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ଆଇନଗତ ଭାବେ କ୍ଷମତାପ୍ରାପ୍ତ।
ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ସମ୍ପର୍କିତ ଯୁକ୍ତି: ଆବେଦନକାରୀମାନେ ସମଗ୍ର ମୁସଲିମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁନଥିବା ବୋଲି ମେହେଟା ଯୁକ୍ତି ଦେଇଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଆପତ୍ତି ସମଗ୍ର ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ମତକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ ନାହିଁ।
ଧାର୍ମିକ ସ୍ୱାଧୀନତା: କେନ୍ଦ୍ରର ଯୁକ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ, ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର ପରିଚାଳନା ଇସଲାମର ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ନୁହେଁ। ଏହି ସଂଶୋଧନ ଧାର୍ମିକ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ କରୁନାହିଁ ବରଂ ପ୍ରଶାସନିକ ସଂସ୍କାର ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଛି।
ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ପୂର୍ବ ରାୟ: ମେହେଟା ଏକ ପୂର୍ବ ରାୟର ଉଲ୍ଲେଖ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସରକାରୀ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ୱାକଫ୍ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ସରକାର ତାହାକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ କ୍ଷମତାପ୍ରାପ୍ତ।
ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ଯୁକ୍ତି
ଆବେଦନକାରୀମାନେ, ଯେଉଁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୁସଲିମ ସଂଗଠନ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଅଛନ୍ତି, ଏହି ବିଲକୁ ଧାର୍ମିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ଓ ସମ୍ବିଧାନର ଅନୁଚ୍ଛେଦ ୨୫ ଓ ୨୬ ଅନୁଯାୟୀ ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ ବୋଲି ଦାବି କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ ଯୁକ୍ତି ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ଅଧିକ କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ୱାକଫ୍ ବୋର୍ଡର ସ୍ୱାୟତ୍ତତାକୁ ହ୍ରାସ କରୁଛି। ଅଣ-ମୁସଲିମଙ୍କୁ ବୋର୍ଡରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ମୁସଲିମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଧାର୍ମିକ ଅଧିକାରରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ। ଏହି ବିଲ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ୱାସର ଅଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି।
ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଶୁଣାଣି
୨୨ ଓ ୨୩ ମଇ ୨୦୨୫ରେ, ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ବି.ଆର. ଗବାଇ ଏବଂ ବିଚାରପତି ଅଗଷ୍ଟିନ ଜର୍ଜ ମାସିହଙ୍କ ଦ୍ୱି-ଜଣିଆ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏହି ମାମଲାର ଶୁଣାଣି କରିଛନ୍ତି। ଆବେଦନକାରୀମାନେ ଏହି ବିଲକୁ ଧାର୍ମିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ବିରୋଧୀ ବୋଲି ଯୁକ୍ତି ଦେଇ ଏହା ଉପରେ ଅନ୍ତରୀଣ ରୋକ୍ ଲଗାଇବାକୁ ଦାବି କରିଛନ୍ତି। କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ସଲିସିଟର ଜେନେରାଲ ତୁଷାର ମେହେଟା ନିଜର ଯୁକ୍ତି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି।
ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଭୂମିକା
ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏହି ମାମଲାରେ ଏକ ସନ୍ତୁଳିତ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି। ଖଣ୍ଡପୀଠ ଧାର୍ମିକ ଅଧିକାର ଓ ସାର୍ବଜନୀନ ସ୍ୱାର୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି। ସେମାନେ ବିଲର ଆଇନଗତ ବୈଧତା ଏବଂ ଏହାର ସାମ୍ବିଧାନିକ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଗଭୀର ବିଚାର କରୁଛନ୍ତି। ଅନ୍ତରୀଣ ରୋକ୍ ଲଗାଇବା ସମ୍ପର୍କରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଏବେ ସଂରକ୍ଷିତ ଅଛି, ଯାହା ଏହି ମାମଲାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ସୂଚାଇଛି।
ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ ୨୦୨୪ର ପୃଷ୍ଠଭୂମି
ୱାକଫ୍ ଆଇନ ୧୯୯୫ ଭାରତରେ ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିଗୁଡ଼ିକର ପରିଚାଳନା, ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଆଇନ। ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ହେଉଛି ମୁସଲିମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଦ୍ୱାରା ଧାର୍ମିକ, ସାମାଜିକ କିମ୍ବା ଦାନବ୍ୟବସାୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଦାନ କରାଯାଇଥିବା ସମ୍ପତ୍ତି। କିନ୍ତୁ, ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଓ୍ବାକଫ୍ ବୋର୍ଡଗୁଡ଼ିକରେ ଦୁର୍ନୀତି, ଅପପରିଚାଳନା ଏବଂ ସମ୍ପତ୍ତି ଦଖଲ ସମ୍ପର୍କିତ ଅଭିଯୋଗ ଉଠିଛି। ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ।
ଏହି ବିଲ୍ ର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି: ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର ରେକର୍ଡ ଡିଜିଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ପରିଚାଳନା। ଓ୍ବାକଫ୍ ବୋର୍ଡର ଆର୍ଥିକ ଓ ପ୍ରଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପାରଦର୍ଶିତା ବୃଦ୍ଧି। ଅଣ-ମୁସଲିମ ଓ ମହିଳା ସାମିଲ: ବୋର୍ଡରେ ଅଣ-ମୁସଲିମ ଓ ମହିଳାଙ୍କୁ ସଦସ୍ୟ ଭାବେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା। ସମ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକାନା ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ କରାଯାଇଛି। ସମସ୍ତ ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଡାଟାବେସ୍ ତିଆରି କରିବାକୁ କୁହାଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ଏସବୁକୁ କିଛି ମୁସଲିମ ପକ୍ଷ ବିରୋଧ କରୁଛନ୍ତି ।
ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୪ ଭାରତୀୟ ସଂସଦରେ ୮ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିଗୁଡ଼ିକର ପରିଚାଳନା ଓ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିବା। ଏହି ବିଲରେ ଡିଜିଟାଇଜେସନ୍, ପାରଦର୍ଶିତା, ଅଣ-ମୁସଲିମ ଓ ମହିଳାଙ୍କ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତି, ଏବଂ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ସମ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକାନା ନିର୍ଣ୍ଣୟର ଦାୟିତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ ଭଳି ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି। କିନ୍ତୁ, ଏହା ବିବାଦୀୟ ହୋଇଛି, ଏବଂ ଏହାର ବୈଧତାକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଆବେଦନ ଦାଖଲ ହୋଇଛି। ୨୩ ମଇ ୨୦୨୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଏହି ମାମଲାର ଶୁଣାଣି ଚାଲିଛି, ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ନିଜର ଯୁକ୍ତି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି।
ୱାକଫ୍ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୪ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଇନଗତ ପଦକ୍ଷେପ, ଯାହା ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିଗୁଡ଼ିକର ପରିଚାଳନାକୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ ଓ ପାରଦର୍ଶୀ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏହାକୁ ଏକ ସଂସ୍କାରମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ ବୋଲି ଦାବି କରୁଥିବା କରୁଛନ୍ତି ।
ଦେଶରେ ୧୪,୩୨୬ଟି ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପର୍କିତ ମାମଲା ପଡିରହିଛି। ଯାହାର ଫୈସଲା ପାଇଁ ଓ୍ବାକଫ୍ ଟ୍ରିବୁନାଲ କରାଯିବ। ଆଉ ଫୈସଲାରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ନହେଲେ କୋର୍ଟ ବି ଯାଇହେବ। ଓ୍ବାକଫ୍ ବିଲ୍ରେ ସେକ୍ସନ ୪୦ରେ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଛି। ଏହି ସେକ୍ସନ ୪୦ ବଳରେ ଦେଶରେ କୌଣସି ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ଘୋଷଣା କରାଯାଉଥିଲା। ଫଳରେ ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗ ଏହାର ଶିକାର ହେଉଥିଲେ। ହେଲେ ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟି ଏବଂ ଟିଏମସି କହିଛନ୍ତି ୱାକଫ ବିଲ୍କୁ ବିରୋଧ କରିଛନ୍ତି ।
ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ଭୂମିକା: ସମ୍ପତ୍ତି ଓ୍ବାକଫ୍ କିମ୍ବା ସରକାରୀ କି ତାହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ବିବାଦୀୟ।
ଅଣ-ମୁସଲିମ ସଦସ୍ୟ: ଓ୍ବାକଫ୍ ବୋର୍ଡରେ ଅଣ-ମୁସଲିମଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିବା ପ୍ରସ୍ତାବ, ଯାହା ସମାବେଶୀକରଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କିନ୍ତୁ ବିତର୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଏହା ଉପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କଣ କହୁଛନ୍ତି ତାହାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରାଯାଇଛି ।
ମହିଳା ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ: ବୋର୍ଡରେ ମହିଳାଙ୍କ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତି ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରାଯାଇଛି। ଯାହାକୁ କିଛି ଗୋଷ୍ଠୀ ବିରୋଧ କରୁଛନ୍ତି
ବିବାଦ ହ୍ରାସ: ସମ୍ପତ୍ତି ବିବାଦ କମାଇବା ପାଇଁ ଡିଜିଟାଲ୍ ରେକର୍ଡ ଓ ଅଡିଟ୍ ଉପରେ ଜୋର ଦେବାକୁ କହୁଛନ୍ତି ସରକାର ତାହା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଶୁଣାଣି ଚାଲିଛି ।
ବିରୋଧୀଙ୍କ ଆପତ୍ତି: ବିରୋଧୀ ଦଳ ବିଲରେ କେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ଓ ଧାର୍ମିକ ଅଧିକାର ଉପରେ ଆଘାତ ଆଶଙ୍କା କରାଯାଉଥିବା କହୁଛନ୍ତି ।
ମୁସଲିମ ସଂଗଠନର ଚିନ୍ତା: ଅନେକ ସଂଗଠନ ବିଲଟି ଓ୍ବାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ପରିଚାଳନାରେ ସ୍ବାୟତ୍ତତା ହ୍ରାସ କରିବ ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି। ଯାହା ଉପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଶୁଣାଣି କରୁଛନ୍ତି ।
ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଧାର୍ମିକ ଅଧିକାର: କୋର୍ଟ ଧାର୍ମିକ ଅଧିକାର ଓ ସାର୍ବଜନୀନ ସ୍ବାର୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛନ୍ତି।
ରାଜ୍ୟ ଓ୍ବାକଫ୍ ବୋର୍ଡ: କେତେକ ରାଜ୍ୟ ବୋର୍ଡ ସଂଶୋଧନକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଅଧିକ ସ୍ପଷ୍ଟତା ଦାବି କରୁଛନ୍ତି।
ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ରାୟକୁ ସମସ୍ତେ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି କଣ ରାୟ ପ୍ରକାଶ ପାଇବ ।
