କଣ୍ଟିଲୋରେ ନୀଳମାଧବଙ୍କ ପୂଜା କରିଛନ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି । ଠାକୁରଙ୍କୁ ବ୍ରାହ୍ଣଣମାନେ ପୂଜା କରିବାକୁ ନେଇ ଅନେକ ଆଲୋଚନା କରୁଥିବା ବେଳେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ନୀଳମାଧବଙ୍କ ପୂଜା ଆଦିବାସୀମାନେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷରୁ କରିଆସୁଛନ୍ତି । ନୀଳ ମାଧବ ଓଡ଼ିଶା ଏବଂ ଜଗନ୍ନାଥ ଧର୍ମୀୟ ଐତିହ୍ୟର ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ଅଟନ୍ତି। ନୀଳମାଧବ ହେଉଛନ୍ତି ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଏକ ରୂପ, ଯିଏ ମଧ୍ୟ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସହ ଜଡିତ। । ଆଜି କଣ୍ଟିଲୋରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦ୍ରୈାପଦୀ ମୁର୍ମୁ ନୀଳମାଧବଙ୍କୁ ପୂଜା କରି ପୁଣି ଏହି ଆଲୋଚନାକୁ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିଛନ୍ତି ।
ନୀଳମାଧବ ହେଉଛନ୍ତି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପୂର୍ବ ରୂପ ଯିଏ କଣ୍ଟିଲୋରେ ପୂଜା ପାଉଥିଲେ। ଏହି ଦେବତା ଗନ୍ଧମାର୍ଦନ ପର୍ବତରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ବୋଲି ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଏ। ମହାପୁରୁଷ ବିଶ୍ଵାବସୁ, ଏକ ଅଞ୍ଜନା ଗୋତ୍ରୀୟ ଆଦିବାସୀ ମଣ୍ଡଳପତି, ତାଙ୍କୁ କଣ୍ଟିଲୋରେ ପୂଜା କରୁଥିଲେ।
ନୀଳମାଧବଙ୍କ ପୂଜା କିଏ କରନ୍ତି?
ନୀଳମାଧବଙ୍କ ପୂଜା ମୁଖ୍ୟତଃ ନୟାଗଡ଼ର କଣ୍ଟିଲୋରେ କରାଯାଉଥିବା ବେଳେ ଓଡ଼ିଶା ଏବଂ ଛତ୍ତିସଗଡ଼ ର ଆଦିବାସୀ ଅଂଚଳରେ ପୂଜା ପାଆନ୍ତି। ବିଶେଷକରି ତାଙ୍କୁ ଆଦିବାସୀ ଦେବତା ମାନ୍ୟତା ରହିଛି।
ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ପୂଜା ଏବଂ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ
ଯଦି ଭାରତୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନୀଳମାଧବଙ୍କ ପୂଜା କରନ୍ତି, ତେବେ ଏହା ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ଧର୍ମୀୟ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଏବଂ ଗୌରବ ଦେବ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଆଦିବାସୀ ସମାଜ ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ ଧର୍ମୀୟ ଅଂଶ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସଂଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ଏହା ଏକ ରାଜନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପାରେ, କାରଣ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଆଦିବାସୀ ଓ ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଏକତାରେ ଆଣି ରାଜନୈତିକ ହିତ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିପାରେ।
ନୀଳମାଧବ ଓ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ
ପ୍ରଚଳିତ କଥା ଅନୁଯାୟୀ, ଉତ୍କଳର ରାଜା ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ନୀଳମାଧବଙ୍କ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଏକ ରୂପ ବୋଲି ଶୁଣି ତାଙ୍କୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା କଲେ। କିନ୍ତୁ ବିଶ୍ଵାବସୁ ଆଗରୁ ଏହି ଦେବମୂର୍ତ୍ତି ଅନ୍ତର୍ଧାନ କଲେ। ପରେ, ଏହି ଦେବତାଙ୍କ ରୂପ ରଥଯାତ୍ରାରେ ପୂଜିତ ଜଗନ୍ନାଥ, ବଳଭଦ୍ର ଏବଂ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କ ରୂପରେ ପ୍ରକଟ ହେଲା। ଏହି କାହାଣୀ ଦ୍ୱାରା ଜଣାଯାଏ ଯେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମୂଳ ରୂପ ନୀଳମାଧବ ଥିଲେ।
ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଭାବ
ନୀଳମାଧବଙ୍କ ପୂଜା ଏବଂ ତାଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଭାରତର ରାଜନୈତିକ ପରିପ୍ରେକ୍ଷିତରେ ମହତ୍ତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପାରେ। ମୋଦି ସରକାର ଏହାକୁ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଏକ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ତ୍ର ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରନ୍ତି, କାରଣ ଏହା ଆଦିବାସୀ ଓ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମୀୟ ଆସ୍ଥାକୁ ଏକ ଏକତା ରୂପ ଦେଇପାରେ। ଏହା ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ସହ ରାଜନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ମଜବୁତ କରିପାରିବ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଚୁନାବୀ ପରିଣାମ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିପାରିବ।
ଉପସଂହାର
ନୀଳମାଧବ ଏକ ଗୁହ୍ୟ ଏବଂ ଆଦିବାସୀ ଧର୍ମ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ଦେବତା ଅଟନ୍ତି। ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ପୂଜା ଏହି ଧାର୍ମିକ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିକ ଜୋଗାଯୋଗକୁ ଆରୋହଣ କରିପାରେ। ଏହା ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ହୋଇପାରେ ଯାହା ଏକତା, ସଂସ୍କୃତିକ ମୂଲ୍ୟ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ହିତକୁ ଉନ୍ନତ କରିବ।
