ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଅର୍ଥନୈତିକ ବ୍ୟାପାର ସଂକ୍ରାନ୍ତ କ୍ୟାବିନେଟ୍ କମିଟି ନବୋଦୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଯୋଜନା (କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କ୍ଷେତ୍ର ଯୋଜନା) ଅଧୀନରେ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଜିଲ୍ଲାରେ ୨୮ଟି ନବୋଦୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ (ଏନଭି) ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ ମଞ୍ଜୁରୀ ଦେଇଛି। ଏହି ୨୮ଟି ଏନଭିର ତାଲିକା ଅନୁଚ୍ଛେଦରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି।
ମୁଖ୍ୟତଃ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ସେମାନଙ୍କ ପରିବାରର ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ନ ରଖି ଏନଭି ଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବାସିକ, ମିଳିତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଯାହା ପ୍ରତିଭାବାନ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଷଷ୍ଠରୁ ଦ୍ୱାଦଶ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉନ୍ନତମାନର ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ଏହି ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକରେ ନାମଲେଖା ଏକ ଚୟନ ପରୀକ୍ଷା ଆଧାରରେ କରାଯାଏ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୪୯,୬୪୦ ଜଣ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଷଷ୍ଠ ଶ୍ରେଣୀରେ ନାମ ଲେଖାଉଛନ୍ତି ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ୬୬୧ଟି ମଞ୍ଜୁରୀପ୍ରାପ୍ତ ଏନଭି ରହିଛି (ଏସସି/ଏସଟି ଜନସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ଥିବା ୨୦ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଏନଭି ଏବଂ ୩ଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଏନଭି କୁ ମିଶାଇ)। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୬୫୩ଟି ଏନଭି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି।
ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ନୀତି ୨୦୨୦ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ନବୋଦୟ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପିଏମ ଶ୍ରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାବରେ ମନୋନୀତ କରାଯାଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଏନଇପି ୨୦୨୦ର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦାହରଣ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି | ଏହି ଯୋଜନାକୁ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଉଛି ଏବଂ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏନଭିରେ ଷଷ୍ଠ ଶ୍ରେଣୀରେ ନାମଲେଖା ପାଇଁ ଆବେଦନ କରୁଥିବା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ବିଗତ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକରେ ନବୋଦୟ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ବାଳିକା (୪୨%), ଏସସି (୨୪%), ଏସଟି (୨୦%) ଏବଂ ଓବିସି (୩୯%) ପିଲାଙ୍କ ନାମଲେଖା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ ।
୨୦୨୪-୨୫ରୁ ୨୦୨୮-୨୯ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୨୮ଟି ଏନଭି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ମୋଟ ୨୩୫୯.୮୨ କୋଟି ଟଙ୍କାର ପାଣ୍ଠି ର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ଏଥିରେ ୧୯୪୪.୧୯ କୋଟି ଟଙ୍କାର ପୁଞ୍ଜି ବ୍ୟୟ ଏବଂ ୪୧୫.୬୩ କୋଟି ଟଙ୍କାର ପରିଚାଳନା ଖର୍ଚ୍ଚ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ କୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଶାସନିକ ଢାଞ୍ଚାରେ ୫୬୦ ଜଣ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ କ୍ଷମତା ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଏନଭି ଚଳାଇବା ପାଇଁ ସମିତି ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମାନଦଣ୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ ପଦବୀ ସୃଷ୍ଟି ହେବ । ତେଣୁ ୫୬୦ x ୨୮= ୧୫୬୮୦ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଉପକୃତ ହେବେ। ପ୍ରଚଳିତ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଏନଭି ୪୭ ଜଣଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ଏବଂ ସେହି ଅନୁଯାୟୀ, ଅନୁମୋଦିତ ୨୮ଟି ନବୋଦୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ୧୩୧୬ ଜଣଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ସ୍ଥାୟୀ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିବ । ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଅନେକ କୁଶଳୀ ଏବଂ ଅଣକୁଶଳୀ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । ଏହାର ଆବାସିକ ପ୍ରକୃତି ହେତୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନବୋଦୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସାମଗ୍ରୀ ଯଥା ଖାଦ୍ୟ, ଉପଭୋକ୍ତା ସାମଗ୍ରୀ, ଆସବାବପତ୍ର, ଶିକ୍ଷାଦାନ ସାମଗ୍ରୀ ଇତ୍ୟାଦି ଯୋଗାଣ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ ଯଥା ସେଲୁନ, ଟେଲର, ମୋଚି, ଗୃହରକ୍ଷଣ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ସେବା ପାଇଁ ମାନବ ସମ୍ବଳ ଇତ୍ୟାଦି ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ବିକ୍ରେତାମାନଙ୍କୁ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ।
ସିବିଏସଇ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ବୋର୍ଡ ପରୀକ୍ଷାରେ ନବୋଦୟ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରଦର୍ଶନ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ସମସ୍ତ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ରହିଛି । ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ, ମେଡିକାଲ ସାଇନ୍ସ, ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀ, ସିଭିଲ ସର୍ଭିସ ଇତ୍ୟାଦି ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏନଭିର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ସହରାଞ୍ଚଳ ଭାରତର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରତିଭାଙ୍କ ସମକକ୍ଷ ହୋଇ ଉତ୍କର୍ଷ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛନ୍ତି।
