ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଅର୍ଥନୈତିକ ବ୍ୟାପାର ସଂକ୍ରାନ୍ତ କ୍ୟାବିନେଟ୍ କମିଟି ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ବେସାମରିକ/ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ର ଅଧୀନରେ ୮୫ଟି ନୂତନ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ (କେଭି) ଖୋଲିବା ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଯୋଜନା (କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କ୍ଷେତ୍ର ଯୋଜନା) ଅଧୀନରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଶିବମୋଗା ଜିଲ୍ଲାରେ ଥିବା ବର୍ତ୍ତମାନର କେଭି ଶିବମୋଗାର ସମସ୍ତ ଶ୍ରେଣୀରେ ଦୁଇଟି ଅତିରିକ୍ତ ବିଭାଗ ଯୋଡି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ସମ୍ପ୍ରସାରଣକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଛି । ଏହି ୮୬ଟି କେଭିର ତାଲିକା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଛି। ଓଡ଼ିଶାରେ ମଧ୍ୟ 8ଟି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲିବ ।
୨୦୨୫-୨୬ ରୁ ଆଠ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୮୫ଟି ନୂତନ କେଭି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଏବଂ ୦୧ଟି ବିଦ୍ୟମାନ କେଭିର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ପାଇଁ ମୋଟ ଆନୁମାନିକ ପାଣ୍ଠି ର ଆବଶ୍ୟକତା ହେଉଛି ୫୮୭୨.୦୮ କୋଟି ଟଙ୍କା (ହାରାହାରି)। ଏଥିରେ ୨୮୬୨.୭୧ କୋଟି ଟଙ୍କାର ପୁଞ୍ଜି ବ୍ୟୟ ଉପାଦାନ (ଆନୁମାନିକ) ଏବଂ ୩୦୦୯.୩୭ କୋଟି ଟଙ୍କାର ପରିଚାଳନାଗତ ବ୍ୟୟ (ପ୍ରାୟ) ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା, ୧୨୫୬ ଟି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କେଭି ଅଛି, ଯେଉଁଥିରେ ୦୩ ଟି ବିଦେଶରେ ଯଥା ମସ୍କୋ, କାଠମାଣ୍ଡୁ ଏବଂ ତେହେରାନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଏବଂ ମୋଟ ୧୩.୫୬ ଲକ୍ଷ (ପାଖାପାଖି) ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଏହି କେଭିରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଛନ୍ତି ।
ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଶାସନିକ ଢାଞ୍ଚାରେ ପ୍ରାୟ ୯୬୦ ଜଣ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ କ୍ଷମତା ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ କେଭି ଚଳାଇବା ପାଇଁ ସଂଗଠନ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମାନଦଣ୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ ପଦବୀ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ତେଣୁ ୯୬୦ x ୮୬ = ୮୨୫୬୦ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଉପକୃତ ହେବେ । ପ୍ରଚଳିତ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ୬୩ ଜଣଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ଏବଂ ସେହି ଅନୁଯାୟୀ ୮୫ ଟି ନୂତନ କେଭିର ଅନୁମୋଦନ ଏବଂ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ କେଭିର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ, ଯେଉଁଥିରେ ୩୩ ଟି ନୂତନ ପଦବୀ ଯୋଡ଼ାଯିବ, ସମୁଦାୟ ୫,୩୮୮ ଟି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ସ୍ଥାୟୀ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହେବ । ସମସ୍ତ କେଭିରେ ବିଭିନ୍ନ ସୁବିଧା ବୃଦ୍ଧି ସହିତ ଜଡିତ ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଅନେକ କୁଶଳୀ ଏବଂ ଅଣକୁଶଳୀ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଇଁ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି ।
ବଦଳି ହେଉଥିବା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର/ପ୍ରତିରକ୍ଷା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ସମାନ ମାନର ଶିକ୍ଷାଗତ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ନଭେମ୍ବର ୧୯୬୨ରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଯୋଜନାକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲେ । ଫଳସ୍ୱରୂପ, “କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସଂଗଠନ” ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଏକ ୟୁନିଟ୍ ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ୧୯୬୩-୬୪ ଶିକ୍ଷାବର୍ଷରେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଷ୍ଟେସନରେ ଥିବା ୨୦ଟି ରେଜିମେଣ୍ଟାଲ ସ୍କୁଲକୁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା।
ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଓ ଅର୍ଦ୍ଧସାମରିକ ବାହିନୀ ସମେତ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ବଦଳିଯୋଗ୍ୟ ଏବଂ ଅଣ-ବଦଳିଯୋଗ୍ୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସନ୍ତାନ ଏବଂ ଦେଶର ଦୁର୍ଗମ ଓ ଅନୁନ୍ନତ ସ୍ଥାନରେ ରହୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସମେତ ବଢୁଥିବା ଜନସଂଖ୍ୟା ର ପିଲା ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଗତ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୁଡ଼ିକ ଖୋଲାଯାଇଛି ।
ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ନୀତି ୨୦୨୦ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପିଏମ ଶ୍ରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାବରେ ମନୋନୀତ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଏନଇପି ୨୦୨୦ର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରୁଛି ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦାହରଣ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । କେଭିଗୁଡିକ ସେମାନଙ୍କର ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷାଦାନ, ଅଭିନବ ଶିକ୍ଷାଦାନ ଏବଂ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି କାରଣରୁ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଚାହୁଁଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟ।| ପ୍ରତିବର୍ଷ କେଭିରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀରେ ନାମଲେଖା ପାଇଁ ଆବେଦନ କରୁଥିବା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ଏବଂ ସିବିଏସଇ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ବୋର୍ଡ ପରୀକ୍ଷାରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରଦର୍ଶନ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ସମସ୍ତ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ରହିଆସିଛି ।
